18 września 2019 r. przebywający na Ukrainie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk oraz Przewodniczący Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych sędzia Bogusław Nizieński udali się do Czerniowiec – miejscowości, w której 80 lat wcześniej odbyło się pierwsze posiedzenie polskiego rządu po ewakuacji z terytorium II RP do Rumunii.
W Czerniowcach (obecnie Ukraina) polska delegacja wzięła udział w konferencji „Prometeizm przed i po 17 września 1939 roku. W 80. rocznicę inwazji ZSRR na Polskę”. Wydarzenie organizowane przez Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z konsulatami generalnymi RP w Winnicy i we Lwowie odbyło się na Czerniowieckim Uniwersytecie Narodowym im. Jurija Fedkowycza – byłej siedzibie metropolitów prawosławnych Bukowiny i Dalmacji. Konferencję z udziałem prelegentów z Polski i Ukrainy otworzyli rektor uczelni Roman Petryshyna, minister Jan Józef Kasprzyk oraz konsul generalny RP w Winnicy Damian Ciarciński.
Przed rozpoczęciem sesji naukowej Szef UdSKiOR zwrócił zebranym uwagę na historyczność miejsca, w którym odbywa się spotkanie:
– Znajdujemy się dziś w sali, w której dokładnie 80 lat temu – 18 września, mniej więcej o tej porze obradował rząd polski, który przekroczył granicę na Czeremoszu w nocy z 17 na 18 września, tutaj odbył swoje pierwsze posiedzenie na uchodźstwie.
Następnie Jan Józef Kasprzyk odniósł się do tematyki, której poświęcone było spotkanie na Czerniowieckim Uniwersytecie Narodowym:
– Myślę, że ta konferencja, która będzie poświęcona koncepcji prometejskiej, prowadzonej przez polityków II Rzeczpospolitej, będzie dobrym wprowadzeniem do tego, co czeka nas w przyszłym roku, tj. rocznicy wielkiego polsko-ukraińskiego sojuszu podpisanego w Winnicy między Józefem Piłsudskim i atamanem Symonem Petlurą. Ten sojusz militarny i polityczny miał w dużej mierze przemodelować Europę Środkowo-Wschodnią, odsunąć jak najdalej Rosję - wówczas bolszewicją i działać przeciwko jej imperialnym zapędom. Tak, aby m.in. niepodległa Ukraina i niepodległa Polska, połączone sojuszem, mogły żyć w zgodzie, w pokoju i tworzyć sojusz wolnych narodów i państw, który jest gwarantem pokoju w tej części Europy. Myślę, że referaty, których za chwilę wysłuchamy, przysłużą się uzupełnienieniu wiedzy na temat tej wielkiej myśli, która była udziałem polityków Polski międzywojennej. Myśli, którą wyrażał też Józef Piłsudski, mawiając, że marzeniem i celem jego życia jest doprowadzenie do sytuacji, w której narody zniewolone przez Rosję staną się wolne.
Konferencję poświęconą prometeizmowi poprzedziło uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przez ministra Kasprzyka, przedstawicieli Konsulatu Generalnego w Winnicy, Konsulatu Generalnego we Lwowie, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz polskich prelegentów ze Studium Europy Wschodniej UW i Instytutu Pamięci Narodowej w niedawno odnowionej krypcie kościoła katolickiego w Czerniowcach, gdzie spoczywa 59 legionistów polskich i 1 kozak.
