W środę, 4 grudnia br., w siedzibie Centralnej Biblioteki Wojskowej odbyła się premiera książki Martina Williamsa „Z Warszawy do Rzymu. Szlak bojowy Armii Generała Andersa”.

W spotkaniu wziął udział m.in. szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej dr Jan Tarczyński, prezes Fundacji „Civitas Christiana” Maciej Szepietowski, przewodniczący Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych działającej przy Szefie Urzędu sędzia Bogusław Nizieński, a także przedstawiciele Wojska Polskiego, środowisk kombatanckich, instytucji samorządowych i organizacji społecznych oraz duchowieństwo.

Publikacja Instytutu Wydawniczego „Pax” została sfinansowana przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Spotkanie zostało połączone ze wspomnieniem o marszałku Józefie Piłsudskim w przeddzień 152. rocznicy jego urodzin. Dr Jan Tarczyński podkreślił, że „marszałek Piłsudski i gen. Anders są postaciami pozornie odległymi i różniącymi się politycznie, ale ich wspólną cechą była służba ojczyźnie i narodowi polskiemu”.

Szef UdsKiOR zarysował podobieństwa łączące pokolenie walczące w Legionach Polskich Piłsudskiego oraz dowodzony przez gen. Andersa 2. Korpus Polski. Przypomniał, że żołnierze w 1914 i 1943 r. przystępowali do walki w warunkach braku niepodległości: „Z kogo wywodził się II Korpus Polski? Kim byli ci żołnierze? To byli w niewielkiej części żołnierze, którzy przeżyli klęskę września 1939 roku i ewakuowali się przez Węgry, na Bliski Wschód, walczyli pod Tobrukiem. Ale w największej mierze byli to młodzi ludzie, którzy w wyniku agresji sowieckiej zostali sami, bądź z rodzinami wywiezieni do łagrów sowieckich i blisko dwa lata przebywali w strasznych warunkach. Oni w łagrach byli armią niewolników, armią ludzi pobitych, armią która nie miała żadnych perspektyw na odzyskanie niepodległości i generał Władysław Anders, odwołując się do Józefa Piłsudskiego, tchnął w tych ludzi wiarę, że z armii niewolniczej staną się armią zwycięzców. I to mu się udało” – powiedział minister Kasprzyk. Dodając, że: „Żołnierze 2. Korpusu Polskiego nabrali wiary w to, że Polska odzyska niepodległość, że trzeba stawiać sobie cele, które wydają się nieosiągalne. Z tą myślą maszerowali przez Półwysep Apeniński budząc, tak jak ich koledzy dwadzieścia lat wcześniej Polskę do zmartwychwstania. Z tą wiarą zdobywali, szczyt jakim było Monte Cassino, wyzwalali Ankonę i Bolonię”.

Autor książki „Z Warszawy do Rzymu” opisuje szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego. Analizuje stosunki między brytyjskim a polskim sztabem generalnym oraz dokumenty świadczące o osiągnięciach bojowych Armii Generała Andersa. Opisuje poświęcenie i trud polskich żołnierzy oraz zdradę, jakiej ostatecznie dopuścili się wobec nich zachodni sojusznicy. 

Martin Williams jest Brytyjczykiem. Przez dziewięć lat pracował nad historią 2. Korpusu Polskiego. W 2017 r. ukazało się brytyjskie wydanie książki. We wprowadzeniu do publikacji stwierdził, że jego praca jest sposobem na częściowe, symboliczne spłacenie długu wdzięczności Brytyjczyków wobec polskich żołnierzy. „Dziś możemy jedynie docenić walkę naszego sojusznika z czasów wojny i uznać rolę, jaką odegraliśmy w jego tragedii – rolę, której głównymi motywami stały się niestety ignorancja i strach przed stalinowskim Związkiem Sowieckim” – zaznacza autor publikacji.

Podczas uroczystości minister Kasprzyk w uznaniu zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny odznaczył dziesięć osób medalami „Pro Patria”. Wśród wyróżnionych znaleźli się: Wiesława Alechno, Jerzy Krzysztof Czerwiecki, Izabela Anna Dobrowolska, Justyna Kamińska, Marta Kawka, Agnieszka Kozłowska, Kamil Sęktas, płk Jarosław Steć, Anna Katarzyna Tomaszewska, Maryla Wlazłowska.