15 września 2020 r. w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wziął udział w uroczystym otwarciu wystawy „Niebo Nad Brytanią. Polskie Siły Powietrzne w 80. rocznicę Bitwy o Anglię”.

Data wernisażu nie została wybrana przypadkowo. Właśnie 15 września 1940 r. był przełomowym momentem Bitwy o Anglię – Niemcy stracili tego dnia ponad 60 samolotów, zginęło ponad 80 lotników niemieckich, wielu zostało rannych lub dostało się do niewoli. Tego też dnia polscy piloci pokazali wielką klasę, z której od tej pory będą słynąć.

W Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie gości powitali gospodarze wydarzenia – Dyrektor Muzeum Paweł Pawłowski i Dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie dr Jan Tarczyński. Uroczystość rozpoczęła się od przelotu samolotu szkolnego TS-11 Iskra oraz sygnału „słuchajcie wszyscy” hejnalistów z Orkiestry Wojskowej z Dęblina.

Wśród zgromadzonych na otwarciu ekspozycji znaleźli się m.in. Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska, poseł Zbigniew Girzyński, Jan Myszak, reprezentujący Dyrektora Departamentu Edukacji Kultury i Dziedzictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, a także przedstawiciele środowisk związanych z polskimi siłami lotniczymi i sympatycy lotnictwa.

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w swoim przemówieniu podkreślił:

– Polscy żołnierze od pierwszego dnia wojny na wszystkich frontach walczyli o to, aby Rzeczpospolita, Europa, świat były wolne, suwerenne. Nie szczędzili krwi, czynili to również polscy lotnicy. Oddajemy im dziś hołd i cześć pamiętając, że z pamięci o historii trzeba wyciągać wnioski, na pamięci budować tożsamość, myśleć o współczesności i marzyc o przyszłości.

– Najlepiej rolę polskich lotników w bitwie o Wielką Brytanię ocenił ówczesny premier brytyjski Winston Churchill, który z wyrazami ogromnej wdzięczności mówił o tym, że bez udziału polskiego lotnictwa być może przebieg całej batalii wyglądałby zupełnie inaczej. Udowodniliśmy wtedy, że jesteśmy nie tylko dzielnymi żołnierzami, ale także bardzo odważnym narodem, który walczy nie tylko za własną, ale i cudzą wolność – powiedział Jan Józef Kasprzyk, dodając:

– Warto stwierdzić jedną ważną rzecz - nigdy nie można ze złem paktować. Złu należy przeciwstawiać się od samego początku, bo jeżeli brakuje odwagi w walce ze złem, to pokolenia płacą potem za to ogromną cenę.

Podczas ceremonii w Muzeum Sił Powietrznych w uznaniu zasług Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uhonorował medalami „Pro Patria” Dyrektora Pawła Pawłowskiego oraz Panią Barbarę Pijanowską.

Wydarzeniem specjalnym było przekazanie przez Prezesa Stowarzyszenia „Polska Niepodległa Lancashire” Macieja Serockiego oraz Dyrektora Biura Upamiętniania Walki i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej Adama Siwka rzeźby orła narodowego zdobiącego dotychczas elewację Klubu Oficerskiego Polskich Sił Powietrznych – Stowarzyszenia Lotników Polskich w Blackpool oraz tablicy upamiętniającej lotników polskich, którą na ścianie budynku odsłonił niegdyś Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.

– Orzeł ten od II wojny światowej stał na cokole przed klubem oficerskim w Blackpool. Trafiali tam wszyscy nasi piloci. Polski klub oficerski został jednak sprzedany około 20 lat temu. Zmienili się jego właściciele i orła już na tym cokole nagle nie było. Udało nam się go odnaleźć na jednym z portali aukcyjnych. Kosztował niebotyczne dla nas pieniądze. Ale dzięki zbiórce w internecie zgromadziliśmy potrzebną sumę na wykupienie tej pamiątki – mówił Prezes Serocki.

Goście zwiedzili następnie wystawę prezentującą przebieg Bitwy o Anglię - jednej z najważniejszych batalii II wojny światowej. Wśród eksponatów znalazły się dokumenty, fotografie i osobiste pamiątki polskich pilotów. Zaprezentowano godło polskiego Dywizjonu 303, rekonstrukcję domku pilota z 1940 r. i pokoju operacyjnego, w którym zbierano dane z rozpoznania radiolokacyjnego i podejmowano decyzje w czasie bitwy.

Wystawa jest dostępna dla zwiedzających do końca roku.