W piątek, 6 września br. w Białymstoku, już po raz 19-sty, odbył się Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru. Sybiracy i ich potomkowie, kombatanci, młodzież szkolna i harcerze, mieszkańcy miasta oraz goście przybyli z Europy i innych kontynentów przeszli ulicami miasta, by uczcić pamięć o tragicznych losach setek tysięcy obywateli polskich zesłanych na Syberię na przestrzeni XVIII-XX wieku.

Przed wymarszem Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk uhonorował medalami „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria” osoby szczególnie zasłużone w działalności na rzecz środowiska Sybiraków i upamiętnianiu Golgoty Wschodu. Następnie przed Pomnikiem Katyńskim złożono wspólny wieniec „W hołdzie pomordowanym na Wschodzie - Rodacy”, po czym uczestnicy Marszu otrzymali błogosławieństwo w obrzędzie katolickim, prawosławnym i ewangelicko-augsburskim i przemaszerowali ulicami Białegostoku do kościoła pw. Ducha Świętego.

Po Mszy świętej odprawionej pod przewodnictwem arcybiskupa Edwarda Ozorowskiego, Metropolity Białostockiego hołd setkom tysięcy Polaków zesłanych w głąb Rosji, a później Związku Radzieckiego oddano przed Grobem Nieznanego Sybiraka.

– Czcigodni Sybiracy, dziękujemy Wam, że cały czas dajecie świadectwo. Za to, że organizując ten Marsz, dbacie o to, by miał on charakter wielopokoleniowy; że tak licznie przybyła tu młodzież może uczyć się od Was tego, jak kochać wolną Polskę, jak wierzyć w wolną Polskę. Dziękujemy Wam za to, że swoim życiem zaświadczyliście o słowach, które wypowiedział syn tej ziemi - ks. Jerzy Popiełuszko, że „Polak to przedstawiciel dumnego narodu, który klęka tylko przed Bogiem” – zwrócił się do kombatantów Jan Józef Kasprzyk podczas uroczystości kończącej XIX Międzynarodowy Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru.

Po przemówieniach okolicznościowych, modlitwie za zmarłych, odczytaniu Apelu Pamięci i oddaniu salwy honorowej przed pomnikiem Grobem Nieznanego Sybiraka delegacje złożyły kwiaty. Wieniec od prezydenta RP Andrzeja Dudy złożył sekretarz stanu w KPRP, a wieniec od prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego – minister edukacji narodowej.

Jak co roku w wydarzeniu wzięło udział ponad 10 tysięcy osób. Współorganizatorem XIX Międzynarodowego Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

–

Na Syberii Polacy znaleźli się po raz pierwszy jako jeńcy wojenni w pierwszej połowie XVII wieku. Jednak właściwa historia polskich Sybiraków zaczyna się po rozgromieniu konfederatów barskich w 1768 r. Kolejne fale zesłania z powodu uczestnictwa w spiskach, powstaniach, konspiracji, miały miejsce w latach 30. i 40. XIX wieku. Najwięcej Polaków trafiło na Syberię w wyniku klęski powstania styczniowego (lata 1863‒1867). Oblicza się, że zesłano wtedy nie mniej niż 16,8 tys. Polaków oraz 1,8 tys. towarzyszących im osób (inne szacunki podają od 35 do 40 tys.). W ostatnim dwudziestoleciu XIX wieku „zsyłani” byli głównie uczestnicy nielegalnego ruchu rewolucyjnego. Od początku XX wieku liczba zesłańców nieznacznie, ale systematycznie rosła. Wśród nich byli ludzie skazani przez sądy oraz wygnani z kraju w drodze decyzji administracyjnej. W 1910 r. na Syberii przebywało od 48 do 52 tys. Polaków, zaś w latach 1940-1956 liczby te sięgnęły nawet miliona 350 tys. osób.