W czwartek na Zamku Królewskim w Warszawie, z okazji przypadającej w tym roku 100.rocznicy bitwy warszawskiej odbył się wernisaż wystawy "Szablą i krzyżem", na której zaprezentowano ponad 7-metrowy obraz pędzla Jana Henryka Rosena Polska – Matka świętych, tarcza chrześcijan. W pierwszej publicznej ekspozycji tego monumentalnego dzieła w Polsce wziął udział Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Obraz ten został wykonany do Pawilonu Polskiego na Międzynarodową Wystawę Prasy Katolickiej w Watykanie, którą otwarto 12 maja 1936 roku. Ekspozycję zorganizowali przedstawiciele kościoła katolickiego dla uczczenia 75-lecia watykańskiego dziennika L`Osservatore Romano. Obraz przedstawia jedenaście postaci rozmieszczonych w dwóch grupach po obu stronach przedstawionego centralnie, konturowego, opartego na XVII-wiecznym przekazie graficznym przedstawienia Wawelu, ponad którym widnieje ryngraf z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej.  Malarz wśród postaci ukazał św. Jana Kantego, Jana Kochanowskiego, św. Stanisława Kostkę, kardynała Ledóchowskiego, Józefa Kuncewicza, ks. Ignacego Skorupkę z krzyżem w ręku, podtrzymywanego przez polskiego żołnierza. Na obrazie widzimy też króla Jana III Sobieskiego, Józefa Piłsudskiego i inne postacie. To monumentalne dzieło związane z historią kościoła oraz obecnością kultury polskiej jest nośnikiem treści narodowych, w powiązaniu z tematyką religijną na arenie europejskiej. Fryz nie jest powszechnie dostępny i znajduje się obecnie w Kurii Metropolitalnej w Warszawie.

Czwartkowy wernisaż otworzył dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Wojciech Fałkowski, który opowiadał o historii dzieła. W jego ocenie obraz ten powstał żeby pokazać chwałę polskiego oręża i wielkość Polski, jej historii, jej przywiązanie do wiary, a przez swoje późniejsze losy pokazuje tragizm naszych dziejów.

Podczas otwarcia wystawy zabrał również komisarz pokazu dr Mariusz Klarecki, który przybliżył postać Jana Henryka Rosena - postaci bardziej znanej w Stanach Zjednoczonych aniżeli u nas w kraju. Podkreślał on również bardzo krótki czas w jakim powstał ten monumentalny obraz oraz opowiadał o technice jaką został wykonany.

Wystawę czynną w godzinach otwarcia Zamku można będzie zwiedzać w ramach Trasy Królewskiej do 27 września 2020 r.

Ekspozycji towarzyszy okolicznościowa publikacja Szablą i krzyżem. Pokaz obrazu Jana Henryka Rosena w stulecie Cudu nad Wisłą 1920, red. nauk. Paweł Tyszka, Arx Regia Wydawnictwo Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum, Warszawa 2020.