Uroczystości w San Vittore del Lazio zawsze mają szczególny charakter. Tak również było w tym roku, kiedy to ostatni Weterani 2. Korpusu Polskiego odwiedzili miejsce, gdzie w latach 1944-1945 na tymczasowym cmentarzu spoczywało pół tysiąca poległych żołnierzy. Dziś w tym miejscu stoi pomnik wykonany z korpusów łusek artyleryjskich przypominający i bohaterstwie polskich żołnierzy.

 

Główną uroczystość poprzedziło złożenie wieńców przed pomnikiem „W hołdzie cywilnym i wojskowym ofiarom wojny”. Następnie uczestnicy przenieśli się przed wspomniane wcześniej centralne miejsce obchodów, czyli pod pomnik upamiętniający poległych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego. Orkiestra Wojska Polskiego z Bydgoszczy odegrała „Mazurek Dąbrowskiego” oraz hymn Republiki Włoskiej.

 

Następnie głos zabrała burmistrz San Vittore Del Lazio Nadia Bucci oraz przewodniczący polskiej delegacji minister Jan Józef Kasprzyk:

 

– Włosi i Polacy dobrze rozumieją, co oznacza utrata niepodległości, jak trudno wywalczyć wolność, jak łatwo suwerenność utracić. Historia, która połączyła nasze narody jest widoczna w naszych hymnach, które nawiązują, jak żadne inne do wspólnego dziedzictwa. My wspominamy drogę Polaków, którzy w XVIII wieku maszerowali z ziemi włoskiej do Polski, aby przywrócić ją znów na mapy Europy i świata, Wy w swoim hymnie macie odwołanie do walki Polski prowadzonej z zaborcą rosyjskim, tak jak Wy prowadziliście walkę o wolność w okresie zjednoczenia Włoch.

 

Kolejnym punktem uroczystości była ceremonia wręczenia medali „Pro Bono Poloniae”, którymi uhonorowani zostali burmistrz Nadia Bucci, Stowarzyszenie Ułan karpacki, Ewa Nadzieja, Anna Wojtulewicz oraz medalami „Pro Patria”, które otrzymali Vittore Saroli i Vittorio Casoni.

 

Potem nastąpiła ceremonia złożenia wieńców przed pomnikiem.

 

Uroczystość zakończył koncert w wykonaniu Orkiestry Wojskowej z Bydgoszczy.

 

Następnie delegacja udała się na Włoski Cmentarz Wojenny Mignano Monte Lungo, gdzie o godz. 12:30 uczestnicy obchodów złożyli kwiaty na grobie gen. Umberto Utili, oddając hołd dowódcy włoskich oddziałów partyzanckich oraz prawie 1000 spoczywającym tu włoskim żołnierzom poległym w walce z reżimem faszystowskim.

––

W San Vittore del Lazio w latach 1944-1945 znajdował się tymczasowy cmentarz, na którym spoczywało ponad pół tysiąca polskich żołnierzy z 3. Dywizji Strzelców Karpackich, 4. Pułku Pancernego, 6. Pułku Pancernego "Dzieci Lwowskich" oraz z oddziałów pozadywizyjnych. Po upływie roku ich szczątki przeniesiono na wzniesiony u stóp Klasztoru Montecassino polski cmentarz wojenny, którego uroczyste odsłonięcie odbyło się 1 września 1945 roku.