20 lutego 2019 roku w Dowództwie Garnizonu Warszawa Szef Urzędu do Spraw Kombatantów Jan Józef Kasprzyk, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek, Dowódca Garnizonu Warszawa gen. bryg. Robert Głąb i Rektor Akademii Sztuki Wojennej gen. bryg. Ryszard Parafianowicz w obecności warszawskiej młodzieży dokonali uroczystego otwarcia wystawy pt. "Polski gen wolności. 150 lat walk o Niepodległość", którą przygotował Oddział IPN w Szczecinie.
Pół wieku temu, kiedy Polska pod jarzmem komunistycznym obchodziła setną rocznicę wybuchu powstania styczniowego, w Katedrze św. Jana w Warszawie wygłosił jedną z najważniejszych swoich homilii prymas 1000-lecia Kardynał Stefan Wyszyński. Powiedział wtedy, że są tacy, którzy podważają sens walki zbrojnej i mówił to w kontekście oceny powstania styczniowego. Jednocześnie zadał pytanie - czy ktokolwiek jest w stanie podważyć sens trzepoczącego się ptaka uwięzionego w klatce. Ten ptak chce wyfrunąć na wolność, chce otworzyć tę klatkę, chce być wolny tak jak My Polacy. Czy ktokolwiek by podważał sens działań tego ptaka, który chce oddychać pełną piersią wolności. Odpowiedź na to pytanie jest oczywista. Nikt takiego sensu niepodważa. Polacy byli właśnie orłem zamkniętym w klatce, wydającym z siebie krzyk wolności. Dzięki temu przetrwaliśmy, dzięki temu że wołaliśmy, że Polska ma prawo do wolności – mówił dziś Minister Kasprzyk.
Wystawa prezentuje wątki historyczne i kulturowe, istotne dla okresu od 1768-1918 roku.Ekspozycja przedstawia 150 lat zmagań o wolność i polską państwowość począwszy od konfederacji barskiej, poprzez insurekcje, powstania i rewolucje, na pierwszej wojnie światowej kończąc. Twórcy wystawy przedstawiają dynamiczny mechanizm przenoszenia narodowego ducha z pokolenia na pokolenie, wielowiekowego umiłowania wolności - po utracie polskiej państwowości w drugiej połowie XVIII wieku. Ekspozycja zaprezentowana została na 22 planszach. Opowiada ona chronologicznie o wydarzeniach historycznych i zjawiskach kulturowych tamtego okresu. Wśród obrazów znalazły się: wyobrażenia Polonii, czyli uosobienia narodu, wizerunek Kościuszki na krakowskim rynku, rzeź Pragi, atak na Belweder oraz generał Sowiński w okopach Woli. Wystawa prezentuje 50 życiorysów postaci, które swoim życiem, walką i pracą przyczyniły się do odzyskania niepodległości. Przedstawione są biogramy między innymi Tadeusza Kościuszki, Adama Mickiewicza, Romualda Traugutta, Józefa Piłsudskiego, księdza Stanisława Brzóski i Karola Sienkiewicza.
Autorami wystawy są: Mateusz Lipko, Jakub M. Pawłowski, Ewa Pejaś i Michał Ruczyński.