W niedzielę, 2 czerwca 2019 r. w Sanktuarium pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w Toruniu odsłonięto tablicę upamiętniającą działania bojowe jednego z ostatnich pułków kawalerii – Pułku Ułanów Karpackich.
Uroczystość rozpoczęła się Mszą św. koncelebrowaną pod przewodnictwem ks. bp. Tymona Tytusa Chmieleckiego, nuncjusza apostolskiego w Gwinei i Mali, sprawowaną w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy jednostki. W homilii abp Chmielecki podkreślił, że żołnierze Pułku Ułanów Karpackich oddawali życie za Ojczyznę, której nie mieli, gdyż nie było im dane wrócić po wojnie do wolnej Polski. Nierzadko pozostawali zatem za granicą i zakładali tam rodziny.
Natomiast Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w swoim przemówieniu po zakończeniu Eucharystii zwrócił uwagę na europejski wymiar zwycięstw Polaków, które w 1944 r. we Włoszech stały się także udziałem żołnierzy pułku:
– Musimy tu powtórzyć słowa, które powinny rozbrzmiewać w każdym polskim sercu: Europo, swoją wolność zawdzięczasz polskiemu żołnierzowi. Europo, swoją wolność zawdzięczasz temu, że polski żołnierz, jak Ułani Karpaccy, stanął po stronie dobra, stanął przy wartościach, które przez wieki budowały twoje oblicze! Dlatego zwyciężył i przyniósł ci wolność. Europo, nigdy o tym nie zapominaj! – powiedział Jan Józef Kasprzyk.
Tablicę upamiętniającą działania bojowe Pułku Ułanów Karpackich odsłonił Szef UdSKiOR wraz z synem dowódcy jednostki, Zygmuntem Wyskotą-Zakrzewskim. Żołnierze pułku, utworzonego decyzją Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego w 1940 r., brali udział w kampanii libijskiej, walcząc pod Tobrukiem, zaś w kampanii włoskiej w 1944 r. jako pierwsi zdobyli wzgórze Passo Corno we Włoszech, port Ancona, docierając aż do Bolonii. W roku 1966 za swoje czyny bojowe Pułk został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari.
– Kawalerzyści przez wieki stali na straży bezpieczeństwa naszych granic i walczyli o naszą wolność. Budzili zasłużony podziw społeczeństwa i sojuszników, a także strach nieprzyjaciół. Ich legenda jest ważną częścią naszej tożsamości narodowej – napisał premier RP Mateusz Morawiecki w specjalnym liście skierowanym do uczestników uroczystości. Poza nim listy wystosowali również marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak oraz minister Anna Maria Anders. Głos w imieniu rodziny dowódcy Pułku płk. Stanisława Wyskoty-Zakrzewskiego zabrała jego wnuczka Anna Zakrzewska.
– Ostatnim marzeniem dziadka Stanisława, który nie doczekawszy wolnej Polski zmarł na brytyjskiej ziemi, było to, aby pamięć o czynach Pułku nigdy nie została zapomniana, a my jego wolę spełniamy – stwierdziła.
Pod tablicą upamiętniającą czyny bojowe Pułku Ułanów Karpackich zostały złożone wieńce m.in. od rodzin żołnierzy jednostki, prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, marszałka Sejmu RP, premiera, ministra obrony narodowej oraz Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych był współorganizatorem uroczystości.
