16 października br., Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk upamiętnił gen. broni Lucjana Żeligowskiego – jednego z najważniejszych dowódców Wojska Polskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej, późniejszego Ministra Spraw Wojskowych, jedną z najważniejszych postaci odradzającego się przed stu laty państwa polskiego – składając kwiaty na Jego grobie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

 

Obecność ministra Jana Kasprzyka w miejscu wiecznego spoczynku generaa w przededniu 155. rocznicy Jego urodzin była wyrazem pamięci i wdzięczności wobec jednego z tych, którzy w 1918 roku przywrócili Polskę na mapę świata, a dwa lata później obronili jej suwerenność.

 

--
Lucjan Żeligowski urodził się 17 października 1865 r. w Oszmianie w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego  w Wilnie i uzyskaniu matury, rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Piechoty w Rydze (1888). W następnych latach służył w armii rosyjskiej, m.in. w 136. pułku piechoty. Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej (1904-1905). Od 1912 r. był członkiem tajnego Związku Walki Czynnej w Rosji.

 

Po wybuchu I wojny światowej od 1915 r. walczył w szeregach Brygady Strzelców Polskich, sformowanej przy wojsku rosyjskim, dowodząc  batalionem. W 1917 r. mianowany pułkownikiem. Od stycznia 1917 r. do maja 1918 r. w I Korpusie Polskim w Rosji, m.in. jako  dowódca Dywizji Strzelców. Po rozbrojeniu I KP przedostał się na Kubań, gdzie w lipcu 1918 r. został dowódcą 4. Dywizji Strzelców. Awansowany do stopnia generała. Na czele podległych mu oddziałów zajął Odessę. Przedostając się przez austriacki kordon, poprzez Rumunię w kwietniu 1919 r. dotarł do Polski, zajmując Tarnopol. Od kwietnia 1919 r. do kwietnia 1920 r. pełnił funkcję dowódcy grupy operacyjnej w rejonie Mińska na Białorusi. Następnie do października 1920 r. dowodził 10. dywizją piechoty. W październiku 1920 r. mianowany dowódcą 1. Dywizji Piechoty Litewsko-Białoruskiej. Na jej czele, z rozkazu Józefa Piłsudskiego, zajął Wileńszczyznę, proklamując utworzenie Litwy Środkowej.

 

W latach 1921-1925 pełnił obowiązki Inspektora Armii w Warszawie. W 1923 r. uzyskał stopień generała broni. Od 27 listopada 1925 r. do 10 maja 1926 r. w gabinecie Aleksandra Skrzyńskiego pełnił funkcję ministra Spraw Wojskowych. W czasie zamachu majowego w 1926 r. poparł Józefa Piłsudskiego. Następnie  powrócił na stanowisko Inspektora Armii. W 1927 r. przeszedł w stan spoczynku i osiadł w swoim majątku Andrzejewo w pow. wileńskim. Od 1928 r. pełnił funkcję prezesa Kapituły Orderu Polonia Restituta. Od 1929 r. był członkiem Trybunału Stanu. W latach 1935-1939 był posłem na Sejm z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR).

 

We wrześniu 1939 r., jako cywil, współpracował z dowództwem Frontu Południowego. Następnie przedostał się do Francji. Po ewakuacji w 1940 r. do Wielkiej Brytanii został członkiem Rady Narodowej RP oraz kanclerzem Kapituły Orderu Virtuti Militari. Zmarł 9 lipca 1947 r. w Londynie. Jego zwłoki przewieziono do Warszawy i pochowano na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Lucjan Żeligowski odznaczony był m.in. Orderem Virtuti Militari II i V kl., Polonia Restituta I kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Niepodległości. /PAP