2 października br. na cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni Oksywiu w 83. rocznicę zakończenia bohaterskiej obrony Helu szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk oddał hołd Admirałowi Józefowi Unrugowi, dowódcy Obrony Wybrzeża w 1939 r., legendzie Marynarki Wojennej II RP, wielkiemu patriocie i Kawalerowi Złotego Krzyża Virtuti Militari.
Józef Unrug urodzony w Brandenburgu był synem generała gwardii pruskiej, który nigdy nie ukrywał swojej polskości. Wychowywał dwóch synów w polskiej tradycji - uczył ich polskiej historii, lekcji języka udzielali im polscy emigranci.
Ojciec obawiał się, że w środowisku pruskiego korpusu oficerskiego, syn ulegnie nieuchronnej germanizacji. Tymczasem Józef Unrug po ukończeniu Akademii Marynarki w Kilonii, podjął służbę w kajzerowskiej marynarce dowodząc m.in. ubotami. Po zakończeniu I wojny światowej jednoznacznie opowiedział się jako polski patriota i podjął służbę w tworzącej się Polskiej Marynarce Wojennej. Był jedną z ważniejszych postaci przedwojennej Gdyni. Miał istotny wkład w budowę portu. W 1927 roku objął obowiązki dowódcy Floty, a w 1933 roku awansowany został do stopnia kontradmirała.
We wrześniu 1939 roku z bazy na Helu kierował Obroną Wybrzeża. Nie chcąc mnożyć strat, wobec beznadziejnej sytuacji militarnej, zdecydował 2 października o kapitulacji garnizonu. Rozmowy kapitulacyjne prowadził za pośrednictwem tłumacza twierdząc, że „1 września zapomniał języka niemieckiego”.
Niemcy po kapitulacji odnosili się do admirała z wielkim szacunkiem, oddawali mu honory, próbowali także nakłonić do podjęcia służby w Kriegsmarine. Admirał niezmiennie jednak prezentował niezłomną, patriotyczną postawę, stając się wzorem dla podkomendnych.
Po wyzwoleniu przez aliantów obozu w którym był przetrzymywany, znalazł się w Londynie, a następnie we Francji imając się różnych zajęć. Pracował na kutrach, był kierowcą ciężarówki.
W ostatniej woli zastrzegł, że jego prochy mogą być przeniesione jedynie do wolnej Polski, w której godnie uhonorowani zostaną jego podkomendni – oficerowie Marynarki Wojennej II RP, pomordowani przez komunistów.
Po upadku PRL-u długo trwały starania o sprowadzenie prochów Admirała. Spoczęły wreszcie 2 października 2018 r. w specjalnie utworzonej Kwaterze Pamięci na oksywskim cmentarzu. Obok pochowani zostali oficerowie Marynarki Wojennej II RP – ofiary stalinowskich represji.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
