Uzyskiwanie uprawnień
Osoby zamieszkałe za granicą, po spełnieniu warunków ustawowych, mogą uzyskać uprawnienia:
1. Kombatanta lub ofiary represji
2. Wdowy lub wdowca po kombatancie lub ofierze represji
3. Osoby deportowanej do pracy przymusowej
4. Członka rodziny ofiar zbiorowych wystąpień wolnościowych w latach 1956-1989
6. Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych
Ważne informacje dla wnioskodawców zamieszkałych za granicą
Zgodnie z art. 40 § 4 i 5 ustawy kodeks postępowania administracyjnego, strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej i nie działa za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać w Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika do doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej
W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim podmioty wykonujące zadania publiczne w Polsce – czyli także Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych – dokonują wszelkich czynności urzędowych w języku polskim. Zasada ta odnosi się również do oświadczeń woli, wniosków, podań oraz wszelkich pism składanych w Urzędzie przez wnioskodawców. Dlatego postępowania administracyjne są prowadzone wyłącznie w języku polskim, a strona ma obowiązek składania dokumentów albo wystawionych przez polskie instytucje, albo - gdy posługuje się dokumentem innym niż w języku polskim – złożenia również jego tłumaczenia na język polski.
Uprawnienia kombatanckie przysługują osobom, które są obywatelami polskimi lub były nimi w trakcie prowadzenia działalności kombatanckiej lub w czasie doznanych represji. W związku z powyższym, do wniosku o potwierdzenie statusu kombatanta lub osoby represjonowanej składanego w Urzędzie należy dołączyć kserokopię polskiego paszportu lub dowodu osobistego. W przypadku osób, które nie posiadają obecnie obywatelstwa polskiego, ale posiadały je w czasie doznanych represji, należy przedłożyć kserokopię dokumentu poświadczającego posiadanie w przeszłości obywatelstwa polskiego. W przypadku, gdyby to był dokument wystawiony w innym języku niż polski, należy przedłożyć równocześnie jego tłumaczenie na język polski. Z kolei wdowy ubiegające się o przyznanie uprawnień po zmarłych mężach – kombatantach powinny przedłożyć dowód posiadania statusu emeryta lub rencisty w Polsce bądź w kraju Unii Europejskiej.
Świadczenie z tytułu deportacji do pracy przymusowej przysługuje osobom, które są obywatelami polskimi oraz były nimi w czasie doznanych represji. W związku z powyższym, do wniosku o przyznanie uprawnienia do świadczenia pieniężnego składanego w Urzędzie należy dołączyć kserokopię polskiego paszportu lub dowodu osobistego) oraz kserokopię dokumentu poświadczającego posiadanie obywatelstwa polskiego w chwili doznanych represji. W przypadku, gdyby to był dokument wystawiony w innym języku niż polski, należy przedłożyć równocześnie jego tłumaczenie na język polski.
Status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych potwierdza Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na wniosek działacza opozycji antykomunistycznej, osoby represjonowanej z powodów politycznych, wdowy lub wdowca po działaczu opozycji antykomunistycznej lub osobie represjonowanej z powodów politycznych lub innego członka rodziny zmarłego działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.
Wniosek należy złożyć w formie wypełnionego i podpisanego kwestionariusza - PDF
Do wniosku należy dołączyć:
1. życiorys za szczególnym uwzględnieniem działalności opozycyjnej lub podlegania represjom z przyczyn politycznych,
2. decyzję administracyjną Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w sprawie spełniania warunków, o których mowa w art. 4 ustawy, albo dokument potwierdzający nadanie Krzyża Wolności i Solidarności,
3. dowody potwierdzające działalność opozycyjną lub okoliczność podlegania represjom z przyczyn politycznych (np. dokumenty, zaświadczenia właściwych instytucji, urzędów i archiwów, publikacje, pisemne oświadczenia świadków DOC / PDF),
4. pełnomocnictwo (w przypadku osób działających przez pełnomocnika).
Uwaga: Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej i nie działa za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać w Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika do doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Wniosek można złożyć osobiście w punkcie informacyjnym Urzędu albo nadesłać pocztą na adres Urzędu.
Decyzje o potwierdzeniu okresu:
• świadczenia pracy po 1956 roku na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.,
• niewykonywania pracy przed dniem 31 lipca 1990 roku na skutek represji politycznych,
• okresu potwierdzającego pozbawienie możliwości wykonywania zawodu przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych1
wydaje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie udokumentowanego wniosku osoby zainteresowanej.
Wniosek można złożyć w formie uzupełnionego i podpisanego formularza. Formularze wniosków zamieszczone są także na stronie internetowej Urzędu w zakładce Formularze.
Do wniosku należy dołączyć:
1. dowody potwierdzające okoliczność świadczenia pracy po 1956 roku na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, niewykonywania pracy przed dniem 31 lipca 1990 roku na skutek represji politycznych lub pozbawienia możliwości wykonywania zawodu przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce.2 W szczególności mogą to być: świadectwa pracy, umowy o pracę dokumentujące rozpoczęcie i zakończenie pracy, wpisy o zatrudnieniu w dowodzie osobistym (starego typu), legitymacje ubezpieczeniowe, w których znajdują się informacje o zatrudnieniu, a także pisemne oświadczenia świadków,
2. pełnomocnictwo (w przypadku osób działających przez pełnomocnika).
Uwaga: Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej i nie działa za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać w Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika do doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Formularze wniosków:
1. Wniosek o wydanie decyzji o potwierdzeniu świadczenia pracy na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 roku PDF
2. Wniosek o wydanie decyzji potwierdzającej niewykonywanie pracy z przyczyn politycznych przed dniem 31 lipca 1990 roku PDF
3. Wniosek o wydanie decyzji potwierdzającej pozbawienie możliwości wykonywania zawodu przed dniem 31 lipca 1990 na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce PDF
Wniosek można złożyć osobiście w punkcie informacyjnym Urzędu albo nadesłać pocztą na adres Urzędu.
Wnioski o ustalenie kapitału podstawowego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw należy składać we właściwych organach rentowych.
1 Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych będzie potwierdzał okres pozbawienia możliwości wykonywania zawodu na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce od 30 maja 2021 r.
2 Dowody należy przedłożyć na podnoszone we wniosku okoliczności, np. jeżeli wnioskodawca wnosi o potwierdzenie okresu pozbawienia możliwości wykonywania zawodu na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce to na tę okoliczność przedstawia dowody.
Decyzje o przyznaniu uprawnień kombatanckich wydaje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie udokumentowanego wniosku zainteresowanej osoby.
Wniosek o przyznanie uprawnień kombatanckich należy złożyć w formie wypełnionego i podpisanego kwestionariusza PDF.
Do wniosku należy dołączyć:
1. życiorys za szczególnym uwzględnieniem działalności kombatanckiej lub doznanych represji,
2. aktualna fotografia w formacie 3x4 cm (opisane na odwrocie imieniem, nazwiskiem i datą urodzenia),
3. dowody potwierdzające działalność kombatancką lub doznane represje (np. dokumenty pochodzące z okresu działalności kombatanckiej lub doznanych represji, zaświadczenia właściwych instytucji, urzędów i archiwów, publikacje, opinie środowiska kombatanckiego, pisemne oświadczenia świadków),
4. pełnomocnictwo (w przypadku osób działających przez pełnomocnika).
Uwaga: Strona, która nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej i nie działa za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wskazać w Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika do doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Wniosek można złożyć osobiście w punkcie informacyjnym Urzędu albo nadesłać pocztą na adres Urzędu.
