27. Wrzesień 2021 - 03. Październik 2021
|
Poniedziałek 27. Wrzesień
|
-
Kartka z kalendarza
1605 – zwycięstwo wojsk polskich dowodzonych przez hetmana Jana Karola Chodkiewicza nad Szwedami pod Kircholmem.
1939 – w Warszawie powołano Służbę Zwycięstwu Polski (SZP), pierwszą konspiracyjną organizację niepodległościową w czasie II wojny światowej, na czele której stanął gen. Michał Tadeusz Karaszewicz-Tokarzewski. Tego też dnia na skutek nacisków ze strony rządów Francji oraz środowisk skupionych wokół gen. Władysława Sikorskiego, gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski złożył rezygnację z funkcji następcy Prezydenta RP.
|
Wtorek 28. Wrzesień
|
-
Kartka z kalendarza
1914 – dowództwo na Legionami Polskimi objął gen. Karol Trzaska – Durski.
1939 – po trzech tygodniach bohaterskiej obrony podpisana została kapitulacja Warszawy. W Moskwie ministrowie spraw zagranicznych Niemiec i ZSRS Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow podpisali „Traktat o przyjaźni i granicach”, precyzujący podział Polski między obu agresorów.
1944 – zakończenie walk powstańczych na Mokotowie.
1954 – Radio Wolna Europa wyemitowało pierwszą z cyklu audycji z udziałem zbiegłego na Zachód czołowego funkcjonariusza Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego płk Józefa Światły. Audycje odsłaniały najbardziej skrywane tajemnice komunistycznej bezpieki.
|
Środa 29. Wrzesień
|
-
Kartka z kalendarza
1929 – w Polsce odbyła się projekcja pierwszego zagranicznego filmu dźwiękowego Lights of New York w reżyserii Bryana Foya.
1938 – w Monachium rządy Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii podpisały układ, przyznający III Rzeszy prawo okupowania i aneksji znacznej części Czechosłowacji.
1939 – wojska Korpusu Ochrony Pogranicza stoczyły pod Szackiem bitwę z oddziałami Armii Czerwonej. Skapitulowała Twierdza Modlin, a do Warszawy wkroczyły oddziały Wehrmachtu.
1951 – z rozkazu władz komunistycznych, w warszawskim więzieniu na Rakowieckiej zamordowany został komendant Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej płk Aleksander Krzyżanowski ps. „Wilk” (ur. 18 lutego 1895 r.), wybitny dowódca artylerii w wojnie polsko-bolszewickiej i wojnie obronnej 1939 r., żołnierz SZP-ZWZ i Armii Krajowej, dowódca Operacji „Ostra Brama”.
|
Czwartek 30. Wrzesień
|
-
Kartka z kalendarza
1920 – po Bitwie nad Niemnem nastąpił całkowity odwrót wojsk bolszewickich z ziem polskich.
1939 – w Paryżu odbyło się zaprzysiężenie Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza - pierwszego Prezydenta RP na Uchodźstwie i powołanie przez niego gen. Władysława Sikorskiego na urząd premiera Rządu RP.
1944 – zakończenie walk powstańczych na Żoliborzu.
|
Piątek 01. Październik
|
-
Kartka z kalendarza
1914 – 2 Pułk Piechoty Legionów pod dowództwem płk. Zygmunta Zielińskiego, 3 Pułk Piechoty Legionów pod dowództwem kpt. Józefa Hallera oraz dwa szwadrony kawalerii pod komendą rtm. Zbigniewa Dunin-Wąsowicza i por. Juliusza Klasterskiego zostały skierowane na front węgierski.
1918 – członek Pogotowia Bojowego PPS (konspiracyjnej organizacji utworzonej w grudniu 1917 r. przez PPS z inicjatywy Tomasza Arciszewskiego), Antoni Purtal dokonał zamachu na szefa niemieckiej policji politycznej w Warszawie, Ericha Schulzego, który kierował akcją aresztowania Józefa Piłsudskiego w lipcu 1917 r.
1936 – w Cowes zwodowano kontrtorpedowiec ORP „Błyskawica”.
1939 – ostatnia bitwa oddziałów Korpusu Ochrony Pogranicza pod dowództwem gen. Wilhelma Orlika-Rückemanna z Armią Czerwonej. Obradująca w Paryżu Rada Ministrów pod przewodnictwem gen. Władysława Sikorskiego podjęła uchwałę o nadaniu Miastu Warszawie Orderu Wojennego Virtuti Militari.
|
Sobota 02. Październik
|
-
Kartka z kalendarza
1939 – kapitulacja załogi Rejonu Umocnionego Hel, bronionego przez Wojsko Polskiego pod dowództwem admirała Józefa Unruga i komandora Włodzimierza Steyera od 1 września 1939 r.
1944 – zakończenie Powstania Warszawskiego. W Ożarowie dowództwo AK podpisało „Układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie”. Straty polskie w Powstaniu wyniosły: 18 tysięcy zabitych żołnierzy i prawie 200 tysięcy poległych i zamordowanych cywilów, zniszczeniu uległo ponad 85 procent zabudowy miasta. Po stronie niemieckiej zginęło ok. 10 tysięcy żołnierzy, a ponad 7 tysięcy odniosło rany
1946 – w Versoix w Szwajcarii zmarł prof. Ignacy Mościcki (ur. 1 grudnia 1867 r.), działacz niepodległościowy, wybitny naukowiec, twórca polskiego przemysłu chemicznego, Prezydent Rzeczypospolitej w latach 1926-39.
|
Niedziela 03. Październik
|
-
Kartka z kalendarza
1910 – w Krakowie i we Lwowie z inicjatywy działaczy Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” (m.in. Mieczysława Norwid – Neugebauer i Henryka Bagińskiego) powołano tajną organizację Armia Polska, w miejsce działającego wcześniej Polskiego Związku Wojskowego, zrzeszającą głównie młodzież akademicką i gimnazjalną o poglądach narodowych.
1918 – Rada Regencyjna powołała w Warszawie rząd pod przewodnictwem Jana Kucharzewskiego.
1920 – wojska polskie rozbiły pod Horodyszczem 144 Dywizję Strzelców Armii Czerwonej, a nad Prypecią polska kawaleria rozbiła 44 Dywizję Strzelców, biorąc do niewoli 1200 jeńców.
1963 – w Przemyślu oddziały MO brutalnie spacyfikowała mieszkańców, protestujących przeciwko likwidacji przez władze komunistyczne Średniej Szkoły Organistowskiej oo. Salezjanów.
|