Kartka z kalendarza

1884 – w warszawskim dzienniku „Słowo” ukazał się pierwszy odcinek powieści Henryka Sienkiewicza Potop.

1887 – początek zesłania Józefa Piłsudskiego w Kireńsku nad Leną na Syberii. Po dwóch latach został przeniesiony do Tunki w Górach Sajańskich.

2005 – w Warszawie odbyło się zaprzysiężenie na urząd Prezydenta RP prof. Lecha Kaczyńskiego (ur. 18 czerwca 1949 r. w Warszawie, zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem), prawnika, wykładowcy akademickiego, działacza opozycji niepodległościowej, prezesa Najwyższej Izby Kontroli w latach 1992-95, ministra sprawiedliwości w latach 2000-2001, prezydenta Warszawy. 

Kartka z kalendarza

1914 – pierwsza wigilia I Brygady Legionów podczas działań wojennych, spędzona w boju pod Łowczówkiem. Walki w okolicach Łowczówka, Łowczowa i Mieszni Szlacheckiej trwały od 22 do 25 grudnia 1914 r. i przyniosły stronie polskiej wielkie straty - poległo 128 legionistów, a blisko 400 odniosło ciężkie rany. Mimo to legioniści dowodzeni przez Kazimierza Sosnkowskiego utrzymali swój odcinek frontu liczący blisko 20 km., odpierając 16 ataków doborowej dywizji rosyjskiej. Jak wspominali uczestnicy, legioniści w okopach łamali się zamiast białym opłatkiem - czarnym chlebem, a za choinkę musiała wystarczyć gałązka świerku wetknięta w lufę Manlichera. Przejmujący był również fakt śpiewania polskich kolęd przez żołnierzy po obu stronach frontu: z jednej strony czynili to walczący u boku Austrii legioniści, z drugiej wcieleni do armii carskiej mieszkańcy Królestwa Polskiego. Ten dramatyzm sytuacji stał się kanwą jednego z aktów sztuki Zygmunta Nowakowskiego Gałązka rozmarynu. W rozkazie do legionistów Józef Piłsudski pisał: stoczyliście (…) bój najkrwawszy i najcięższy z tych, jakieśmy dotąd mieli. Zyskaliście w nim nową sławę i nowy liść wawrzynu wpletliście do wieńca sławy polskiego żołnierza. (…) Jestem dumny, towarzysze broni, że Wami dowodzę.

1939 – w noc wigilijną z obozu jenieckiego w Kozielsku zostali wywiezieni i zamordowani przez NKWD polscy kapelani wojskowi.

1946 – w sowieckim więzieniu na Łubiance w Moskwie został zamordowany gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek” (ur. 12 listopada 1898 r.), legionista I Brygady, działacz Związku Strzeleckiego w II RP, współtwórca SZP i ZWZ, więzień NKWD, Szef Sztabu Armii Polskiej w ZSRS, cichociemny, ostatni Komendant Główny Armii Krajowej, podstępnie aresztowany przez Rosjan w marcu 1945 r. i skazany na 10 lata więzienia w Procesie Szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. 

Kartka z kalendarza

1915 – oddziały legionowe kwaterujące nad Styrem na Wołyniu odwiedził biskup Władysław Bandurski, jeden z czołowych przedstawicieli Kościoła wspierających ruch niepodległościowy. Podczas polowej Mszy św. powiedział m.in.: Jestem dumny, że w tej uroczystej chwili mogę być z wami i razem zanosić modły do Pana Zastępów. W tej chwili na olbrzymim obszarze ziem, gdziekolwiek płoną ogniska jasnego chrystianizmu odprawiana jest Msza pasterska, celebrowana przez biskupów we wspaniałych katedrach, skąpanych w potoku świateł. (…) Mnie przypadł niemały zaszczyt odprawienia Mszy pasterskiej w obozie polskiego żołnierza, który jak ongiś owi biblijni pasterze na czujnych stoi czatach i czeka wieści weselnej o narodzinach Tego, co dźwignął ludy ku słońcu. (…) Do Was, rycerze odradzającej się Polski, do Was coście najwyższą narodu chlubą, pospieszyłem z niewypowiedzianą serca radością, by z Wami święta spędzić, by tu u Was w obozie polowym ducha skrzepić i swoim z powrotem nowinę zawieść, że nieugięcie stoicie na placówkach kresowych i krwią ofiarną zakreślacie granice polskiej posiadłości.

1940 – Biskup Polowy Wojska Polskiego gen. Józef Gawlina skierował do żołnierzy stacjonującej w Egipcie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich list pasterski, w którym napisał m.in. Żołnierz polski tuła się i walczy w kraju, w którym Boże Dziecię miało szukać schronienia przed ówczesnym Hitlerem, okrutnym Herodem. (…) Opłatek mokry od łez, czerwieni się krwią męczonego dziś Narodu polskiego, ale właśnie dlatego jest nam ta okruszyna wigilijnego chleba tym droższa i świętsza. (…) Życzę Wam, abyście trwali w łasce i miłości Jezusowej, abyście zawsze i wszędzie strzegli godności i honoru żołnierza polskiego, abyście z niezłomną wiarą w odrodzenie Niepodległości naszej Ojczyzny spełniali wszystkie obowiązki w służbie dla Boga i Narodu, uprzytamniając sobie codziennie, że być Polakiem to żyć górnie i szlachetnie.

Kartka z kalendarza

2007 – we Włoszczowej zmarł płk Józef Teliga (ur. 9 września 1914 r.), szef wywiadu Armii Krajowej w Okręgu Radomsko-Kieleckim oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, jeden z twórców NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”, w stanie wojennym twórca Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników i współpracownik Solidarności Walczącej, współorganizator i komendant pierwszego powojennego Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej w 1981 r.

Kartka z kalendarza

1918 – w Poznaniu wybuchło Powstanie Wielkopolskie mające na celu wyparcie Niemców z Wielkopolski i przyłączenie tej części kraju do odradzającej się Rzeczypospolitej. Bezpośrednim impulsem do wybuchu walk stał się przyjazd do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego, którego powitanie przerodziło się w wielotysięczną manifestację patriotyczną mieszkańców Wielkopolski.

1939 – Niemcy dokonali masowej egzekucji ludności cywilnej w Wawrze koło Warszawy.

1947 – ogłoszono wyroki w procesie pokazowym działaczy III Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz działaczy antykomunistycznego podziemia piłsudczykowskiego (Stronnictwa Niezawisłości Narodowej). Na karę śmierci skazano m.in. płk. Wacława Lipińskiego. 

Kartka z kalendarza

1918 – Powstańcy Wielkopolscy pod dowództwem kpt. Stanisława Taczaka wyzwolili z rąk niemieckich Szamotuły, Wrześnię i Gniezno oraz większą część Poznania.

1962 – w Warszawie zginął w wypadku drogowym Kazimierz Świtalski (ur. 4 marca 1886 r.), jeden z czołowych polityków II RP, współpracownik Józefa Piłsudskiego, legionista I Brygady, w 1929 r. premier RP, w latach 1930-35 marszałek Sejmu, w II wojnie światowej więziony przez Niemców, a w latach 1948-56 przez władze komunistyczne. 

Kartka z kalendarza

1944 – oddział Armii Krajowej pod dowództwem ppłk Franciszka Żaka, ps. „Wir” podjął próbę zamachu bombowego na lubelskie mieszkanie przewodniczącego Krajowej Rady Narodowej Bolesława Bieruta, wyznaczonego przez Józefa Stalina na przywódcę powojennej Polski.  Zamach nie doszedł do skutku z powodu aresztowania przez komunistyczną bezpiekę żołnierza, który był odpowiedzialny za dostarczenie ładunków wybuchowych.

1989 – wyłoniony w częściowo wolnych wyborach tzw. Sejm kontraktowy, dokonał zmiany Konstytucji PRL, zmieniając nazwę „Polska Rzeczpospolita Ludowa” na „Rzeczypospolita Polska” oraz przywracając przedwojenne godło RP, tj. orła w koronie.