W dniach 17-18 lipca 2018 r. Weterani Walk o Niepodległość RP wraz z przedstawicielami polskich władz państwowych wzięli udział w uroczystościach z okazji 74. rocznicy wyzwolenia Ankony oraz innych miast regionu Marche. Polskiej delegacji przewodniczył Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Loreto

Obchody rozpoczęły się 17 lipca we włoskim Loreto, gdzie złożono hołd żołnierzom gen. Władysława Andersa. Chylimy czoła przed weteranami walk o niepodległość, którzy przeżyli, którzy są razem z nami i dają świadectwo – zwrócił się do uczestników uroczystości na Cmentarzu Wojennym w Loreto Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk.

Minister Jan Józef Kasprzyk zaznaczył, że uczestnicy uroczystości gromadzą się na cmentarzu w Loreto pod symboliczną banderą przywiezioną tutaj po latach przez syna zdobywcy Ankony, dowódcy Pułku Ułanów Karpackich Zygmunta Zakrzewskiego. To są najświętsze dla nas symbole.

Przywołując słowa św. Jana Pawła II, Szef UdSKiOR zaznaczył, że polscy żołnierze musieli ginąć na wielu frontach i tak jak tu, w Loreto, jak w Ankonie krwią swoją zaświadczać, że Polska ma prawo do istnienia i nie ma Europy sprawiedliwej bez Polski niepodległej na jej mapie. Skłaniamy dziś nisko głowy i modlimy się na grobach ponad tysiąca pochowanych na tym cmentarzu żołnierzy 2. Korpusu. Chylimy czoła przed weteranami walk, którzy przeżyli i są razem z nami i dają świadectwo nam wszystkim, że polski sztandar musi powiewać bardzo wysoko i zawsze ma kolor biało-czerwony.

Podczas uroczystości Minister Jan Józef Kasprzyk wręczył s. Ewie Walenciak Medal „Pro Patria” dla Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu w Loreto oraz pamiątkowy ryngraf Konfederatów Barskich z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej za niestrudzoną opiekę nad grobami poległych Polaków.

Uroczystości w Loreto poprzedziła Msza Święta, po której odbył się Apel Poległych, a zgromadzeni odmówili modlitwę. Na grobach pochowanych w Loreto polskich żołnierzy złożono wieńce i wiązanki kwiatów.

Ankona

Dzień później delegacja państwowa udała się do Ankony, przed bramę Santo Stefano prowadzącą do miasta, przez którą weszli żołnierze 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa 18 lipca 1944 r.

Podkreślając łączące narody włoski i polski umiłowanie do wolności, Szef UdSKiOR zaznaczył, że Włosi i Polacy doskonale wiedzą czym jest suwerenność, czym jest jej utrata i czym jest walka o przywrócenie niepodległości państwa i narodu. W latach II wojny światowej nasi wspólni wielcy bohaterowie narodowi – gen. Władysław Anders, gen. Umberto Utili – doskonale wiedzieli, że trzeba w sytuacjach największej próby zaryzykować wszystko, aby przywrócić niepodległość, bo tylko naród niepodległy i wolny jest w stanie dokonywać rzeczy wielkich. Wolność to największe marzenie, niepodległość to największy dar, jaki opatrzność daje państwom. Oddajemy dziś hołd wszystkim polskim i włoskim patriotom, którzy w imię niepodległości potrafili oddać swoje życie i zdrowie  – mówił Minister Jan Józef Kasprzyk, który podziękował Weteranom mówiąc, że są oni przedstawicielami pokolenia, które wiedziało, że dla niepodległości warto poświęcić wszystko, łącznie ze swoim zdrowiem i życiem.

Nawiązując do przygotowanej przy Bramie św. Stefana wystawy o Józefie Piłsudskim, Minister Jan Józef Kasprzyk przypomniał słowa Marszałka: „Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem – staje się jedynie zbiorowiskiem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium".

Jesteśmy dzisiaj tutaj po to, aby manifestować, że jesteśmy narodem włoskim, narodem polskim – nie zbiorowiskiem ludzi. Łączy nas pamięć, a na pamięci budujemy fundamenty współczesności i przyszłość. Bez pamięci, bez hołdu oddawanemu tamtemu pokoleniu sprzed 74 lat nie można zrozumieć współczesności – podkreślił Minister Jan Józef Kasprzyk.

Delegacja złożyła także kwiaty przy Pomniku Ruchu Oporu, który jest położony w bliskim sąsiedztwie Morza Adriatyckiego.

W uroczystościach rocznicowych uczestniczyli żołnierze 2. Korpusu Polskiego, członkowie Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Szefie Urzędu oraz przedstawiciele władz państwowych, w tym m.in. Senator Anna Maria Anders i Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Krzysztof Kozłowski. Obecni byli także dyplomaci z polskiej ambasady we Włoszech oraz burmistrz Ankony Valeria Mancinelli.

Lipcowe walki w okolicy Loreto zakończyły się opanowaniem znaczącego przyczółku. Po przegrupowaniu sił 2. Korpus Polski skierował się na Ankonę, zdobywając ją 18 lipca 1944 r. Jej zdobycie miało duże znaczenie ze względu na znajdujący się tam port morski. Do końca kampanii włoskiej pozostał bazą aliantów.