22 stycznia 2019 roku, dokładnie w dzień 156. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk udał się na Ukrainę, by oddać hołd Powstańcom 1863 roku spoczywającym na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

W obchodach zorganizowanych przez Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie pod patronatem honorowym Konsulatu Generalnego RP we Lwowie wzięli również udział konsulowie Katarzyna Sołek i Rafał Kocot, „strzelcy”, młodzież z polskich szkół, przedstawiciele organizacji polonijnych oraz Polacy mieszkający na Ukrainie.

Podczas uroczystości odbywającej się na Górce Powstańczej, u stóp pomnika Szymona Wizunasa Szydłowskiego – powstańca z 1863 roku, gdzie bohater w jednej ręce trzyma chorągiew z Orłem, Pogonią i Archaniołem otaczającym Matkę Boską, a drugą ma uniesioną w geście „Do boju!” – Szef Urzędu Jan Józef Kasprzyk uhonorował medalem "Pro Bono Poloniae" miejscowych strażników narodowej pamięci:

Janusza Balickiego - prezesa Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie,

Olesława Kruka - członka Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie,

Eryka Mateckiego - dowódcy Samodzielnej Jednostki Strzeleckiej "Lwów" im. kpt. Bolesława Zajączkowskiego, współorganizatora licznych polskich uroczystości patriotycznych na Ukrainie,

Ryszarda Vincenca - dyrektora i nauczyciela historii w Szkole Ogólnokształcącej nr 10 im. Św. Marii Magdaleny we Lwowie, promotora polskiej kultury, przekazującego wartości patriotyczne polskiej młodzieży.

Po ceremonii wręczenia tego wyjątkowego odznaczenia, ustanowionego przez Szefa UdSKiOR z okazji stulecia odzyskania przez Polskę Niepodległości, minister Kasprzyk zwrócił się do zebranych: Na Górce Powstańczej Cmentarza Łyczakowskiego przywracany był narodowi polskiemu duch walki, bo tutaj groby nawiedzane przez tych, którzy poszli bić się o wolną Polskę, stały się testamentem i drogowskazem. Nie byłoby cudu roku 1918, nie byłoby przywrócenia Polski na mapę Europy i świata gdyby nie lekcja patriotyzmu odbierana właśnie tutaj przez pokolenie późniejszych strzelców i legionistów.

Kiedy Legiony Józefa Piłsudskiego ruszały w bój to jedną z pierwszych pieśni śpiewanych w oddziałach legionowych była pieśń powstania styczniowego "Hej strzelcy wraz, nad nami orzeł biały". To nie był przypadek bowiem pieśń ta wybrzmiewała po 50 latach od klęski powstania styczniowego. W niej zawarte są te słowa, które są tak mocno związane właśnie z tym miejscem, z Górką Powstańczą – "O ojców grób bagnetem poostrz stal". To pokolenie, które przywróciło nam wolność ostrzyło swoje bagnety na grobach przodków, na grobach tych spoczywających również tu na Cmentarzu Łyczakowskim – podkreślał szczególną wagę tego miejsca Szef UdSKiOR.

Uroczystość zakończyła się odmówieniem modlitwy w intencji Powstańców Styczniowych, odśpiewaniem Roty oraz złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy. Następnie delegacja oddała cześć polskim Bohaterom, których groby rozsiane są po całym terenie Cmentarza Łyczakowskiego. Szef Urzędu stawał w zadumie i zapalał znicze przy mogiłach m.in. Józefa Kajetana Janowskiego – członka Rządu Narodowego, jednego z najbliższych współpracowników Romualda Traugutta i Artura Grottgera, gorącego orędownika zrywu narodowego 1863 roku, który swą twórczością wprowadził Powstanie Styczniowe do polskiego kodu kulturowego.

Upamiętniając Powstańców 1863 roku nie zapomniano o Ich spadkobiercach, którym w następnej kolejności przyszło ruszyć w bój o wolną Polsę. Oddając hołd Obrońcom Lwowa z 1918 roku minister Kasprzyk oraz przedstawiciele konsulatu odwiedzili mogiły m.in. najmłodszych "Orląt" – Antosia Petrykiewicza i Jurka Bitschana, dla których legenda powstańców styczniowych z pewnością była żywym przykładem patriotyzmu i ukochania Ojczyzny.

Fot. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Konsulat Generalny RP we Lwowie.