Złożeniem kwiatów przed tablicą poświęconą polskim patriotom przetrzymywanym, torturowanym i mordowanym w 1945 r. przez funkcjonariuszy Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego w Willi „Jasny Dom” na warszawskich Włochach rozpoczęły się 26 lutego br. stołeczne obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wspólnie z Ministrem Edukacji i Nauki Przemysławem Czarnkiem oddali hołd blisko tysiącowi męczenników – żołnierzy Armii Krajowej i struktur poakowskich – którzy tutaj, w Willi „Jasny Dom” przy ul. Świerszcza 2 w Warszawie, byli katowani i mordowani przez funkcjonariuszy „Informacji Wojskowej”, NKWD oraz „Smiersza”.

– Obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” rozpoczynamy dziś przed Willą „Jasny Dom”, będącą wyjątkowo tragicznym miejscem na mapie Warszawy. Przez jej podziemia przeszło blisko tysiąc polskich patriotów, bestialsko katowanych przez funkcjonariuszy „Informacji Wojskowej” tylko za to, że byli wierni niepodległej Rzeczpospolitej. Miejsce to zostało przywrócone do pamięci zbiorowej Polaków przez potomków właścicieli willi, którzy odzyskawszy do niej prawa, odnaleźli w 2000 roku w jej piwnicach niezwykłe napisy, świadczące o męczeństwie setek naszych rodaków – powiedział Jan Józef Kasprzyk, dodając:

– Ci, którzy w latach 1944-45 zostali tutaj osadzeni, mieli niezachwianą wiarę w to, że ich cierpienie przyczyni się do odzyskania przez Polskę wolności. Wiedzieli, że okupację brunatną zastępuje okupacja sowiecka, której trzeba się przeciwstawić z taką samą siłą jak okupantowi niemieckiemu. Niestety, przyszło im zapłacić za to ogromną cenę – podsumował Szef UdSKiOR.

Na zakończenie uroczystości Ministrowie Jan Józef Kasprzyk i Przemysław Czarnek wspólnie z Prezes Fundacji „Willa Jasny Dom” Marleną Piekarską-Olszówką złożyli kwiaty przed pobliskim pomnikiem poświęconym „pamięci patriotów polskich więzionych, torturowanych i mordowanych w siedzibie NKWD we Włochach od stycznia do kwietnia 1945 r. przez funkcjonariuszy NKWD i UBP” oraz „tym wszystkim, którzy byli deportowani do więzień i obozów sowieckich”.

--

Kamienica położona w Warszawie przy ul. Świerszcza 2 w okresie od lutego do października 1945 r. była siedzibą Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego. W jej piwnicach urządzono cele więzienne, a na wyższych kondygnacjach znajdowały się pokoje przesłuchań i biura. Według historyków Instytutu Pamięci Narodowej w okresie istnienia aresztu przeszło przez budynek ponad tysiąc kobiet i mężczyzn, w tym żołnierzy Armii Krajowej.

Potwierdzeniem ponurej przeszłości piwnic Willi „Jasny Dom” są zachowane do dziś wyryte na ceglanych ścianach napisy, kalendarze kreskowe oraz drzwi z wyciętymi charakterystycznymi judaszami. Największą grozę budzą błagalne napisy: „Jezu, wyratuj”, wyryty nad nimi znak krzyża oraz „Matko Boża, Opiekunko Nasza, Wyratuj”, świadczące o nieludzkich warunkach i bestialskim traktowaniu więźniów przez ludową policję polityczną. Mimo iż mury nieustannie „krzyczą”, wciąż niewiele osób ma świadomość dramatu, jaki rozgrywał się w piwnicach tego budynku.