12 maja br. w Warszawie upamiętniliśmy 86. rocznicę śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego, 51. rocznicę odejścia na wieczną wartę gen. Władysława Andersa oraz 77. rocznicę rozpoczęcia przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego bitwy o Monte Cassino – jednego z najsłynniejszych starć II wojny światowej. W obchodach udział wzięli przedstawiciele najwyższych polskich władz oraz instytucji państwowych, żołnierze Wojska Polskiego, a także duchowieństwo.

Obchody rozpoczęła uroczystość złożenia kwiatów przed tablicą poświęconą pamięci gen. Władysława Andersa na skwerze Żołnierzy Tułaczy w Ogrodzie Krasińskich. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk przypomniał, że gen. Anders bywał nazywany „generałem polskich nadziei”, ponieważ z „armii niewolników”, jaką byli Polacy zesłani do sowieckich łagrów, potrafił stworzyć armię, która w ramach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie odnosiła liczne i kluczowe z punktu widzenia sił sprzymierzonych zwycięstwa. Jednym z takich sukcesów była bitwa o włoskie wzgórze Monte Cassino, dzięki której utorowana została dla aliantów droga do Rzymu. Rocznica jej rozpoczęcia (12 maja 1944 r.) zbiega się z rocznicą śmierci dowodzącego w niej gen. Władysława Andersa, który zmarł w 1970 roku w Londynie i został pochowany wśród swoich podkomendnych na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino.

W ramach środowych obchodów w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie odprawiona została Msza święta w intencji Marszałka Piłsudskiego, gen. Andersa oraz poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, której przewodniczył ks. płk Bogdan Radziszewski, wikariusz generalny biskupa polowego Józefa Guzdka. W Eucharystii udział wzięli – oprócz szefa UdSKiOR – zastępca szefa Kancelarii Sejmu Christian Młynarek, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej dr Jan Tarczyński, dowódca Garnizonu Warszawa gen. dyw. Robert Głąb, zastępca szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Tadeusz Pluta, a także ewangelicki ordynariusz wojskowy bp Marcin Makuła oraz ks. płk Aleksy Andriejuk z prawosławnego ordynariatu polowego.

W południe przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego odbyła się ceremonia składania wieńców i wiązanek kwiatów. W uroczystości udział wzięli – poza wyżej wymienionymi – m.in. szef Gabinetu Prezydenta Paweł Szrot, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Dziedziczak oraz dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek. Podczas uroczystości minister Kasprzyk podkreślił, że zarówno Józef Piłsudski, jak i gen. Władysław Anders mieli niezachwianą wiarę w to, że ich Ojczyzna odzyska wolność:

– Tych dwóch wielkich wodzów połączyła nie tylko data odejścia na wieczną wartę, 12 maja. Połączyła ich przede wszystkim niewzruszona wiara w niepodległą Polskę, którą potrafili przekazać swoim podkomendnym. Obaj wiedzieli, że nie ma rzeczy cenniejszej niż suwerenna Rzeczpospolita. Nawet w sytuacjach niezwykle niesprzyjających umieli przekonać żołnierzy, że zwycięstwo może przyjść, jeżeli ma się głęboką wiarę i nadzieję na to, że Polska będzie wolna – powiedział Szef UdSKiOR, dodając:

– Zapatrzeni w przykład Marszałka Piłsudskiego, gen. Andersa oraz ich podkomendnych nigdy nie traćmy wiary i nadziei, że Polska już zawsze będzie wolna i suwerenna – zakończył Jan Józef Kasprzyk.

Po uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza delegacje złożyły wieńce przed pomnikiem Józefa Piłsudskiego przy siedzibie Dowództwa Garnizonu Warszawa. Organizatorem obchodów był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

--

Zdobycie masywu Monte Cassino wraz ze znajdującym się na szczycie wzgórza opactwem benedyktynów w maju 1944 r. przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego pozwoliło przełamać niemieckie umocnienia obronne zwane linią Gustawa, otwierając aliantom drogę do Rzymu. Atak wojsk sprzymierzonych rozpoczął się 11 maja o godz. 23.00 od silnego ostrzału artyleryjskiego. Po północy na wzgórze ruszyło polskie natarcie. W walkach wzięły udział wszystkie jednostki 2. Korpusu: 3. Dywizja Strzelców Karpackich gen. bryg. Bronisława Ducha, 5. Kresowa Dywizja Piechoty gen. bryg. Nikodema Sulika, 2. Samodzielna Brygada Pancerna gen. bryg. Bronisława Rakowskiego, wspierane przez Armijną Grupę Artylerii płk. Ludwika Ząbkowskiego. Naprzeciw nich stały elitarne jednostki niemieckie: 1. Dywizja Spadochronowa oraz 5. Dywizja Górska.

Podczas zaciętych walk zginęło 923 żołnierzy polskich, niemal 3000 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały linię Gustawa w całym pasie natarcia. 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie. Na przełomie lat 1944-1945 decyzją gen. Władysława Andersa w miejscu bitwy powstał Polski Cmentarz Wojenny, na którym spoczęło ponad tysiąc żołnierzy.