W wielu rejonach Warszawy 1 sierpnia 2016 roku odbył się szereg uroczystości z okazji 72. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Wziął w nich udział p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

W samo południe 1 sierpnia przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego przedstawiciele najwyższych władz państwowych uczestniczyli w uroczystej zmianie posterunku honorowego. Niezliczone delegacje złożyły wieńce na płycie grobu obrońcy polskiego Lwowa z roku 1920.

Przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej uroczystości rozpoczęły się od okolicznościowego przemówienia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji Marka Kuchcińskiego, który zaznaczył, że Powstanie Warszawskie prawdopodobnie uchroniło Zachód od zarazy komunistycznej.

Dokładnie w 72 lata po rozpoczęciu walk o stolicę, przy dźwięku syren, minutą ciszy oddano hołdu Powstańcom Warszawskim. Przed pomnikiem Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach zebrali się przedstawiciele Rządu RP, Sejmu, Senatu oraz władz samorządowych.

W początkowych planach Akcji „Burza” (ogólnokrajowego powstania przeciwko okupantom) Warszawa nie była brana pod uwagę, jako miejsce starć AK z wrogiem. W styczniu 1944 roku Rosja bolszewicka przekroczyła przedwrześniowe granice Polski. Front błyskawicznie przesuwał się na zachód, a doświadczenia z Wilna i Lwowa pokazały, że nie można liczyć na dotrzymanie porozumień ze stroną rosyjską, która od 1939 roku nie zmieniła swoich planów podboju Europy. Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17.00 (godzina „W”) z rozkazu gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, dowódcy Armii Krajowej. Militarnie wymierzone było przeciw Niemcom, a politycznie przeciw Rosji. Miało trwać kilka dni, do momentu wkroczenia do stolicy jednostek Armii Czerwonej, którą Polacy mieli widać, jako gospodarze. Tak się jednak nie stało. Walki trwały 63 dni. Pierwszy dzień Powstania był niezwykle krwawy – zginęło blisko 2 tys. polskich żołnierzy. Mimo to na początku walk Powstańcy zdobyli większą część miasta, ale niektóre z najważniejszych punktów strategicznych były we władaniu Niemców. Powstańcy szybko przeszli do obrony, która trwała do 2 października 1944 roku.