W samo południe, 14 czerwca br. szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wziął udział we współorganizowanych przez Urząd obchodach Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Uroczystości rozpoczęły się na terenie Muzeum Więzienia Pawiak, gdzie okolicznościowe przemówienia do zgromadzonych gości skierowali prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Stanisław Zalewski, a także Ambasador Izraela w Polsce Pan Yacov Livne oraz szef UdSKiOR.
Podczas swojego wystąpienia minister Kasprzyk nawiązał do obecnie trwającego konfliktu zbrojnego między Rosją a Ukrainą jednocześnie przywołując tragizm osadzonych w obozach zagłady: Kiedy mówimy "Nigdy więcej", to musimy pamiętać, że na naszych oczach, współcześnie dzieją się zbrodnie dokonywane przez imperialną Rosję. Kiedy mówimy "Nigdy więcej" i wołamy do świata "Nigdy więcej", to chcemy aby to nie było puste wołanie. Chcemy, aby było to wołanie, które niesie z sobą świat wartości deptanych wtedy przez niemiecką III Rzeszę i sowiecką Rosję, a teraz deptanych przez Rosję putinowską. […] Niech te wartości – wiara, nadzieja i miłość bliźniego będą udziałem nas wszystkich i tych pokoleń, które przyjdą po nas – tak, aby naprawdę nigdy więcej takie zbrodnie nie miały miejsca. One były niestety możliwe dlatego, że wolny świat, mając pełną świadomość, nie uczynił nic, aby przerwać zbrodnie niemieckie – bo zabrakło odwagi. Oby nam, współczesnym nigdy nie zabrakło odwagi – obyśmy ze złem zawsze walczyli tak, jak zło na to zasługuje. Bezwzględnie – w imię zwycięstwa dobra i wartości.
– 90 lat temu, w 1933 r. większość Niemców poparła szaleńczy plan Adolfa Hitlera zawarty w "Mein Kampf" i tym samym utorowała mu drogę do rządów nie tylko w Niemczech, ale także w kolejnych państwach. Elementem tego planu było podzielenie narodów na te, które mają prawo do wolności i te, które skazano na zagładę. W tym szaleńczym planie nie było miejsca dla Żydów, Polaków, Romów i dla tych wszystkich, którzy cenili wolność. Oddajemy hołd tym, którzy zostali zamordowani, chylimy też nisko głowy, przed tymi, którzy ocaleli. Są wśród nas i niosą świadectwo tamtych dni, tak, aby nigdy nie została rozmyta odpowiedzialność i wskazanie, kto był katem, a kto - ofiarą – przypomniał szef UdSKiOR.
Z kolei ambasdor Izraela w Polsce Jacov Livne wskazał na dwa symboliczne miejsca związane z upamiętnieniem ofiar niemieckich obozów koncentracyjnych i zagłady: Pierwsze z nich to więzienie na Pawiaku, w którym podczas wojny z rąk gestapo zginęło ok. stu tysięcy osób, w tym wielu Żydów. To ogromne więzienie, które znajdowało się w środku jeszcze większego więzienia - getta. Polacy, którzy trafiali tu z Warszawy i innych miejsc, Żydzi z getta. W tym strasznym okresie, najciemniejszym czasie dla Polski i narodu żydowskiego, byliśmy tu razem i razem cierpieliśmy. Drugim miejscem, o którym chce dziś powiedzieć jest Auschwitz. Najpierw trafiali tam Polacy i inni więźniowie. Dopiero po czasie stał się potwornym obozem zagłady, w którym zamordowano ponad milion Żydów.Te dwa miejsca stały się dziś symbolem, w których polski i żydowski naród cierpiały podczas wojny. To miejsca, które przypominają, do czego może prowadzić sytuacja, gdy świat nie rozpozna zagrożeń.
– Jestem zaszczycony, że mogę brać udział w tej ważnej uroczystości – podkreślił ambasador.
Prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, Stanisław Zalewski zauważył, że nikt nie jest w stanie podać dokłądnej liczby ofiar: Przed nami pomnik Drzewa Pawiackiego, którego konary są jak nagie ramiona milionów zgładzonych ludzi, którzy w przerażającej ciszy wołają do Boga. Konary tego drzewa to również ramiona ocalałych –
Po wspólnej modlitwie uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego.
Kolejnym punktem upamiętnienia była uroczystość na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie pod pomnikiem Mauzoleum Ofiar Obozów Koncentracyjnych oddano hołd tym, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych oraz obozach zagłady.
Organizatorem uroczystości był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Polski Związek Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych oraz Muzeum Więzienia Pawiak.