W Pokojach Matejkowskich na Zamku Królewskim w Warszawie 20 stycznia 2017 roku p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk uhonorował Medalem „Pro Patria” kardynała Zenona Grocholewskiego.

Jesteśmy w Zamku Królewskim, w sali i miejscu niezwykłym. Tu działy się wszystkie najważniejsze rzeczy związane z polską historią. Ale ten Pokój Matejkowski jest szczególny, ponieważ wyróżniają go obrazy, które mistrz Jan Matejko poświęcił najważniejszym wydarzeniom w polskiej historii. Rozpoczyna ten cykl obraz „Chrzest Polski” odwołujący się do wydarzenia sprzed 1051 już lat, do momentu, w którym ustanowiony został fundament Rzeczypospolitej, na którym przez wieki trwała, trwa i miejmy nadzieję trwać będzie – mówił Jan Józef Kasprzyk podczas uroczystości. Stojąca niedaleko Zamku Kolumna Zygmunta wskazuje co było drogowskazem Rzeczypospolitej w latach jej świetności i chwały. To dwa atrybuty, które trzyma król Zygmunt III Waza – krzyż i miecz, oddanie wierze i męstwo oręża. Eminencjo raz jeszcze dziękujemy za wszelkie dobro, za wielkie serce jakie ksiądz kardynał okazuje kombatantom, weteranom walk o niepodległość. Dziękujemy też za to, że właśnie w osobie księdza kardynała możemy też w tym miejscu wspomnieć o tym najważniejszym fundamencie, jaki buduje Rzeczpospolitą, czyli o wartościach chrześcijańskich – dodał zwracając się do Kardynała.

Czuję się ujęty, że ten medal przyznano mnie jako kardynałowi, biskupowi Kościoła, czyli doceniając wymiar etyczny i duchowy życia społecznego. To rzeczywiście bardzo ważne, bo bez prawdziwego postępu duchowego cały postęp techniczny, naukowy czy gromadzenie dóbr może obrócić się przeciwko człowiekowi. Musimy w jakiś sposób udoskonalić człowieka, by stał się jakoś tym człowiekiem bardziej i był świadomy tego, do czego jest powołany – do budowania dobra – mówił Kardynał Zenon Grocholewski odbierając Medal. Podkreślił, że miłość do ojczyzny to coś bardzo ważnego. Wspominał też lata 60. i swoje studia na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdy przez sześć lat studiów nie mógł wrócić do kraju. To dla mnie było bardzo trudne i przykre. Czułem się jak ktoś zesłany na banicję.

W uroczystości na Zamku Królewskim wzięli udział między innymi: wicemarszałek Sejmu RP Joachim Brudziński, przewodniczący Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Szefie UdSKiOR oraz przewodniczący Kapituły Orderu Orła Białego sędzia Bogusław Nizieński, a także przedstawiciele duchowieństwa.

Ksiądz Kardynał Zenon Grocholewski urodził się 11 października 1939 r. w Bródkach k. Pniew. W latach 1957 – 1963 kształcił się w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. Po święceniach kapłańskich,  które przyjął  w 1963 r., przez trzy lata pracował jako wikariusz w poznańskiej parafii Chrystusa Odkupiciela. W 1966 r. abp. Antoni Baraniak skierował go na Papieski Uniwersytet Gregoriański w Rzymie, gdzie ks. Grocholewski studiował prawo kanoniczne.

W latach 1972 – 1998 pracował w Najwyższym Trybunale Sygnatury Apostolskiej, który jest kościelnym odpowiednikiem świeckiego Sądu Najwyższego, Najwyższego Sądu Administracyjnego oraz Ministerstwa Sprawiedliwości. Był najmłodszym uczestnikiem komisji przygotowującej w 1982 r. nowy „Kodeks prawa kanonicznego”. Z rąk Jana Pawła II 6 stycznia 1983 r. przyjął sakrę biskupią wraz z godnością biskupa tytularnego Agropoli, a w 1991 został mianowany arcybiskupem.

15 listopada 1999 r. objął zaszczytny urząd prefekta Kongregacji do  Spraw Edukacji Katolickiej Kurii Rzymskiej. 21 lutego 2001 r. Jan Paweł II wyniósł go do godności kardynała diakona z kościołem tytularnym św. Mikołaja w Więzieniu. 21 lutego 2011 r. został promowany do rangi kardynała prezbitera. Pełnił wiele ważnych funkcji w Kurii Rzymskiej.

31 marca 2015 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z urzędu prefekta Kongregacji do Spraw Edukacji Katolickiej Kurii Rzymskiej. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowano go też Komandorią Missio Reconciliationis. Za swoją działalność i wybitne osiągnięcia został uhonorowany siedmioma tytułami doktora honoris causa.

Uchodzi za jednego z najlepszych współczesnych znawców prawa kanonicznego. Jest autorem i współautorem licznych publikacji książkowych oraz artykułów w czasopismach kanonicznych i pracach zbiorowych. Łącznie jego bibliografia to ponad 700 publikacji w 12 językach. Poza językiem polskim posługuje się także językiem włoskim, łaciną, francuskim, hiszpańskim i angielskim.