Z okazji 72. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Stutthof 9 maja 2017 r. przy pomniku Walki i Męczeństwa na terenie dawnego obozu, gdzie obecnie jest muzeum, odbyły się uroczystości upamiętniające to wydarzenie. Obchody honorowym patronatem objął p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

W tym miejscu, na terenie niemieckiego obozu Stutthof zginęło niewyobrażalnie wielu ludzi. Byli mordowani w sposób okrutny. Kończyli swoje życie tylko dlatego, że narodowo-socjalistyczna ideologia niemieckiej III Rzeszy zabraniała im żyć – pozbawiała ich prawa do życia i egzystencji. Sprowadziła godność człowieka do numeru obozowego. Wiek XX – chyba najstraszniejszy w dziejach Europy i świata. To wiek, w którym powstały dwie ideologie, które chciały przekreślić i podeptać dotychczasowy porządek i ład budujący cywilizację łacińską, cywilizację europejską. To bolszewicki komunizm w Związku Sowieckim i narodowy socjalizm niemieckiej III Rzeszy. Te dwa totalitaryzmy postanowiły wykreślić z kodeksu cnót budujących Europę rzymskie poczucie prawa, greckie poczucie piękna i chrześcijańską miłość bliźniego. Dlatego właśnie doszło do tych zbrodni popełnianych w tak wielu miejscach w czasie II wojny światowej. Do zbrodni, których symbolem jest także teren obozu na którym się znajdujemy. W miejsce chrześcijańskiej miłości bliźniego wprowadzono prawo, iż silniejszy ma rację, a słabsze narody i państwa nie mają racji bytu. Odrzucono Boga, odrzucono kodeks wartości, który tworzył naszą wspólnotę europejską. Dlatego w dniu takim, jak dzisiejszy trzeba o tym pamiętać, aby takich błędów nigdy więcej nie popełnić, aby nie burzyć fundamentów na których od wieków wzrasta Europa, wzrasta świat. Burzenie tych fundamentów powoduje tragedię, która była udziałem obecnych tutaj więźniów KL Stutthof.

Dziękuję dyrektorowi muzeum Panu Piotrowi Tarnowskiemu za to, że przez wiele lat przywraca i utrwala pamięć o tamtych tragicznych wydarzeniach. Czyni to też z myślą o tak licznie przybyłych tutaj młodych ludziach, aby pamiętali o tych którzy zginęli i mieli świadomość co doprowadziło do tej zbrodni, która odbywała się w tym miejscu 72 lata temu. Chwała Męczennikom! Chwała Bohaterom! – powiedział p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Podczas obchodów pierwszy raz wręczono nagrodę przyznawaną przez Kapitułę Muzeum Stutthof. Otrzymało ją Koło Byłych Więźniów KL Stutthof. W jego imieniu nagrodę odebrała Adelajda Krajnik – więźniarka obozu Stutthof w latach 1940-1941, numer obozowy 11890.

W części artystycznej wiersze o tematyce obozowej zarecytowały Monika Tomaszewska – uczennica Szkoły Podstawowej w Stegnie oraz Maja Makowska – uczennica Gimnazjum w Mikoszewie.

Podczas obchodów p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wspólnie z Dyrektor Muzeum Piotrem Tarnowskim oraz fundatorem Jackiem Mandelbaumem odsłonili zrewitalizowany pomnik upamiętniający żydowskich więźniów obozu.

Niemiecki obóz koncentracyjny Stuthof funkcjonował przez 2077 dni. Do pierwszych aresztowań Polaków osadzonych w nim doszło w Gdańsku 23 sierpnia 1939 r. Na początku obóz był administrowany przez miejscowych Niemców z Wolnego Miasta Gdańsk. Wśród więźniów byli min. pocztowcy z Gdańska, obrońcy Helu, wysiedleni Gdynianie. W obozie osadzono także Kaszubów uważających się za Polaków, członków węgierskiego i litewskiego rządu, norweskich policjantów, a także obywateli innych państw. Deportowano tu ludność cywilną z powstańczej Warszawy, a także ludność żydowską. Obóz koncentracyjny Stutthof był pierwszym i najdłużej działającym obozem niemieckim założonym poza terytorium III Rzeszy.